Hiện nay, tỷ lệ trẻ mắc bệnh tự kỷ, chậm nói, chậm phát triển trí tuệ ngày càng nhiều. Với trẻ khuyết tật nói chung, ngoài rối loạn về chức năng ngôn ngữ thì khả năng vận động cũng khá khó khăn. Sự phối hợp chân - tay - mắt - toàn thân chưa đồng bộ sẽ ảnh hưởng đến kỹ năng sinh hoạt hằng ngày, học tập, vui chơi và khả năng hòa nhập cộng đồng. Việc phát triển kỹ năng vận động cho trẻ bình thường nghĩa là nâng cao sức khỏe thể chất để phát triển tinh thần, còn phát triển vận động cho trẻ mắc chứng tự kỷ, trẻ chậm với những bài tập định hướng theo hướng trải nghiệm sẽ là sự can thiệp tích cực vào quá trình chậm phát triển, nhận thức, cách xử lý tình huống. Xuất phát từ nguyên lý này, trong y học điều trị, phục hồi chức năng, các bệnh viện đã sử dụng dụng cụ trực tiếp để can thiệp vận động tinh cho trẻ. Chị Cao Thị Diệu Linh, kỹ thuật viên Phục hồi chức năng, Bệnh viện Phục hồi chức năng thành phố Đà Nẵng giải thích về thuật ngữ “vận động tinh”: Kỹ năng vận động tinh (fine motor skills) là khả năng điều khiển bàn tay và các ngón tay.
Chị Linh cho biết, trước đây tại Khoa Nhi – Ngôn ngữ trị liệu đã có những dụng cụ để can thiệp vận động tinh cho trẻ nhưng chỉ ở mức độ đơn giản là một kỹ thuật viên và một trẻ và là điều trị bắt buộc dành cho những bệnh nhi mới đến can thiệp.
       Việc vận động tinh được thực hiện trên bàn; mất nhiều thời gian và công sức của kỹ thuật viên mà trẻ lại ít có động lực tham gia, chưa phối hợp được cả tay – chân – mắt trong một hoạt động, chưa có cảm giác vừa tập luyện vừa vui chơi. Điều này gây không ít hạn chế trong quá trình điều trị, phục hồi cho trẻ bị tự kỷ. Sau nhiều trăn trở, tìm tòi vì tình yêu nghề, muốn cho quá trình điều trị phục hồi cho trẻ đạt hiệu quả, “Bộ dụng cụ phối hợp vận động tinh” của chị Cao Thị Diệu Linh ra đời. Bộ dụng cụ này là sự kết hợp giữa hoạt động trị liệu và hoạt động nhóm: Một  kỹ thuật viên và nhiều trẻ sẽ cùng tương tác. Trong bộ dụng cụ, mặt trước có 6 cặp ống nhiều màu sắc và nhiều kích cỡ khác nhau, kỹ thuật viên sẽ để rổ bóng nhiều màu và to nhỏ khác nhau với các dụng cụ gắp. Lúc này, kỹ thuật viên có thể gọi một lúc 2 trẻ hay nhiều hơn cùng tham gia, trẻ sẽ gắp bóng vào ống theo màu và theo kích cỡ. Với các động tác khi sử dụng bộ dụng cụ này, các bé được thực hiện các hoạt động: xúc, gắp, dán, nhận thức có sự thi đua, vui vẻ, hào hứng; trẻ sẽ có động lực tham gia, vừa tập luyện vừa vui chơi, hợp tác hơn trong quá trình điều trị. Chị Diệu Linh cho biết: các dụng cụ khá đơn giản như: bảng gỗ, các quả bóng - bi to nhỏ nhiều màu sắc, dụng cụ xúc gắp và tranh lô tô phía sau có nam châm… nhằm mục đích thu hút sự chú ý của các con. Quan trọng nhất là bước vận hành, đánh giá phân loại từng nhóm trẻ để có hướng dẫn thực hiện các thao tác thông qua bộ dụng cụ cho phù hợp. Với sáng kiến “Bộ dụng cụ phối hợp vận động tinh”, anh Phạm Đức Quang, Chủ tịch Công đoàn Bệnh viện Phục hồi chức năng đánh giá: trước đây 50 trẻ sau 3 tháng điều trị tỷ lệ tiến bộ chung là 32%, do trẻ trẻ ít có động lực tham gia, chưa có cảm giác vừa tập luyện vừa vui chơi, không có sự thi đua nên mau chán và ít hợp tác trong điều trị. Khi áp dụng bộ dụng cụ này, sau 3 tháng, tỷ lệ tiến bộ chung đạt 84%.”
       Sáng kiến này có hiệu quả cao, giảm được số lần tập, rút ngắn thời gian tập, giảm thời gian, sức lao động của kỹ thuật viên, đồng thời có thể áp dụng rộng rãi trên nhiều trẻ ở các mức độ khác nhau; khi đưa vào sử dụng đã tiết kiệm cho bệnh viện gần 300 triệu đồng. “Điều đặc biệt mà sáng kiến mang lại chính là giúp cải thiện sức khoẻ của trẻ, tạo sự thích thú, phối hợp được nhiều kỹ năng chơi, hiểu và biểu đạt ngôn ngữ. Tăng cường kỹ năng tự phục vụ bản thân trong ăn, uống hằng ngày, tiến tới hoà nhập cộng đồng tốt hơn, giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội” - Chủ tịch Công đoàn Bệnh viện Phục hồi chức năng nhấn mạnh.

             

Ảnh: Chị Cao Thị Diệu Linh, kỹ thuật viên Phục hồi chức năng, Bệnh viện Phục hồi chức năng thành phố đang trong một giờ dạy cho trẻ bằng “Bộ dụng cụ phối hợp vận động tinh”